Afty to niewielkie, ale bardzo bolesne nadżerki, które mogą pojawić się na wewnętrznych częściach jamy ustnej, takich jak język, wewnętrzna strona policzków czy wargi. Zazwyczaj mają charakterystyczny wygląd – ich środek jest biały lub żółtawy, a otoczone są wyraźną i czerwoną obwódką. Choć pojawiają się nagle, powodują znaczny dyskomfort, szczególnie podczas jedzenia, picia lub rozmowy. Ich rozmiar może się różnić, ale to właśnie silny ból, który często jest nieproporcjonalny do ich wielkości, czyni je tak uciążliwymi. Warto zwrócić uwagę na fakt, że afty nie są zakaźne, choć mogą nawracać w szczególności u osób podatnych na ich występowanie.

Przyczyny powstawania aft są bardzo różnorodne i mogą wynikać z wielu czynników. Częstym powodem ich pojawiania się jest stres, który osłabia organizm i sprawia, że jest bardziej podatny na różne dolegliwości. Afty mogą również powstawać w wyniku mechanicznych urazów, np. takich jak przypadkowe ugryzienie policzka. Istnieje także związek między aftami a dietą – niektóre pokarmy (zwłaszcza te ostre lub kwaśne) mogą wywoływać ich pojawianie się. Niedobory ważnych witamin i minerałów także mogą przyczyniać się do występowania tych bolesnych zmian. Afty bywają również wynikiem reakcji alergicznych lub towarzyszą niektórym chorobom autoimmunologicznym, jak np. celiakia czy choroba Behçeta. To wszystko pokazuje, że ich przyczyny są skomplikowane i mogą być związane zarówno z czynnikami zewnętrznymi, jak i wewnętrznymi.

Afty i opryszczka to dwie różne dolegliwości, które są często mylone ze względu na ich umiejscowienie w jamie ustnej. Opryszczka, która jest wywołana wirusem Herpes simplex, objawia się bolesnymi pęcherzykami na zewnętrznych krawędziach ust, które po pęknięciu tworzą owrzodzenia. Towarzyszy im uczucie swędzenia lub pieczenia, a sama opryszczka jest zakaźna, czyli może być przenoszona na inne osoby. Z kolei afty nie mają związku z wirusami i nie są zakaźne, pojawiając się zazwyczaj wewnątrz jamy ustnej, np. na języku czy policzkach. Opryszczka ma tendencję do powracania w tym samym miejscu, podczas gdy afty mogą pojawiać się w różnych obszarach jamy ustnej, co jest kolejną różnicą między tymi schorzeniami.

Wiele dolegliwości powstających w obrębie jamy ustnej może przypominać afty, dlatego tak ważne jest ich prawidłowe rozróżnienie. Jednym z takich schorzeń są pleśniawki, które są spowodowane nadmiernym wzrostem drożdżaka z grupy Candida. Objawiają się one białymi nalotami na błonie śluzowej jamy ustnej, które można łatwo zetrzeć, pozostawiając delikatnie zaczerwienione miejsce. Leukoplakia to kolejna dolegliwość, która objawia się białymi lub szarawymi plamami często o szorstkiej powierzchni. W odróżnieniu od aft schorzenia te mogą mieć poważniejsze przyczyny (takie jak infekcje grzybicze lub zmiany przedrakowe), co podkreśla wagę właściwej diagnozy. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości warto skonsultować się z lekarzem, aby odpowiednio dobrać leczenie.

Leczenie aft skupia się przede wszystkim na łagodzeniu bólu i przyspieszeniu procesu gojenia. Afty zazwyczaj ustępują samoistnie w ciągu 1-2 tygodni, ale istnieje wiele sposobów, aby złagodzić związane z nimi dolegliwości. Jednym z najpopularniejszych sposobów jest zakup w aptece specjalnie przeznaczonego do tego celu produktu kosmetycznego, jak np. opracowana przez nas maść na afty Aftident®. W przypadku częstych nawrotów lub szczególnie bolesnych nadżerek warto skonsultować się z lekarzem, który może zaproponować bardziej zaawansowane terapie. Kluczem w tym wypadku jest dostosowanie leczenia do indywidualnych potrzeb pacjenta.

Mimo że afty mogą być bolesne i uciążliwe, na ogół nie stanowią poważnego zagrożenia dla zdrowia. Ich charakterystyczny wygląd oraz umiejętność rozróżniania ich od innych dolegliwości jamy ustnej pozwalają na szybkie wdrożenie odpowiedniego leczenia, które znacząco redukuje dyskomfort. Świadomość przyczyn (między innymi takich, jak: stres, niedobory witamin czy urazy mechaniczne) umożliwia wprowadzenie skutecznych metod zapobiegania nawrotom tych bolesnych nadżerek. Warto pamiętać, że regularne wizyty u stomatologa oraz dbałość o higienę jamy ustnej mogą nie tylko przyspieszyć gojenie aft, ale również zmniejszyć ryzyko ich powstawania w przyszłości. Zdrowe nawyki to podstawa komfortu i lepszego samopoczucia każdego dnia.