Afty to niewielkie i płytkie nadżerki, które pojawiają się w jamie ustnej. Charakteryzują się białym lub żółtawym środkiem otoczonym czerwoną obwódką, a ich obecność może powodować znaczny dyskomfort. Chociaż ich dokładna przyczyna nie jest do końca znana, istnieje wiele czynników, które mogą przyczyniać się do ich powstawania. Oto niektóre z najczęściej wymienianych:

• urazy mechaniczne - przypadkowe ugryzienie się w policzek, używanie szczoteczki do zębów ze zbyt twardym włosiem, uszkodzenia spowodowane aparatami ortodontycznymi czy też źle dopasowane protezy mogą prowadzić do powstania aft;
• dieta - spożywanie kwaśnych, pikantnych lub twardych pokarmów, które mogą podrażniać błonę śluzową jamy ustnej, również może sprzyjać rozwojowi aft;
• niedobory witamin i minerałów - szczególnie niedobory witamin z grupy B (B12, kwas foliowy) oraz żelaza są często łączone z większą podatnością na powstawanie aft;
• zmiany hormonalne - zmiany związane z cyklem menstruacyjnym, ciążą czy menopauzą mogą wpływać na występowanie aft, co sugeruje wpływ hormonów na stan zdrowia jamy ustnej;
• czynniki genetyczne - osoby, których rodzice mają tendencję do występowania aft, mogą być bardziej podatne na ich rozwój;
• zaburzenia immunologiczne - choroby autoimmunologiczne (takie jak celiakia czy choroba Leśniowskiego-Crohna) mogą przyczyniać się do powstawania aft ze względu na wpływ na układ odpornościowy.

Przewlekły stres wywiera ogromny wpływ na nasze zdrowie, w tym na funkcjonowanie układu odpornościowego. W sytuacjach stresowych organizm produkuje hormony, takie jak kortyzol, które mają na celu pomóc nam radzić sobie z zagrożeniem. Jednak długotrwałe narażenie na wysoki poziom kortyzolu może osłabić układ odpornościowy, czyniąc nas bardziej podatnymi na infekcje i różne choroby. Osłabiony układ odpornościowy może nie reagować wystarczająco skutecznie na czynniki wywołujące afty. W wyniku takiego stanu rzeczy nawet niewielkie urazy lub podrażnienia w jamie ustnej mogą prowadzić do powstania bolesnych nadżerek. Co więcej, stres wpływa na nasze codzienne zachowania, które dodatkowo obciążają organizm – np. złe nawyki żywieniowe, brak snu czy palenie tytoniu. Wszystkie te czynniki mogą przyczyniać się do powstawania aft, osłabiając zdolność organizmu do regeneracji i obrony przed infekcjami.

Ponadto, stres może prowadzić do zaburzeń hormonalnych i zmian w funkcjonowaniu układu nerwowego, co dodatkowo pogarsza stan naszego zdrowia. Osoby narażone na długotrwały stres mogą zatem doświadczać częstszych i bardziej dotkliwych problemów zdrowotnych. Dlatego ważne jest, aby zarządzać stresem poprzez techniki relaksacyjne, zdrową dietę, regularną aktywność fizyczną i odpowiednią ilość snu, aby wspierać nasz układ odpornościowy oraz zdrowie ogólne.

Aby skutecznie zapobiegać powstawaniu aft związanych ze stresem, niezmiernie ważne jest zarządzanie tym stanem na co dzień. Można tego dokonać choćby poprzez praktykowanie technik relaksacyjnych, które mogą pomóc w redukcji poziomu kortyzolu w organizmie. Ważne jest również utrzymanie zdrowego stylu życia – regularna aktywność fizyczna, zbilansowana dieta bogata w witaminy i minerały, a także odpowiednia ilość snu są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego. Unikanie czynników, które mogą prowadzić do urazów w jamie ustnej (np. ostre lub twarde pokarmy oraz szczoteczka do zębów ze zbyt twardym włosiem), może również zmniejszyć ryzyko powstawania aft. Warto także zwrócić uwagę na nawyki żywieniowe i unikać produktów, które mogą podrażniać błonę śluzową jamy ustnej.

Gdy afty już się pojawią, szczególnie ważne staje się łagodzenie bólu oraz przyspieszanie procesu gojenia. Istnieją różne metody radzenia sobie z tym problemem - w tym stosowanie żelu na afty Aftident®, który tworzy ochronną warstwę na nadżerkach, pomaga złagodzić ból i wspiera regenerację tkanek. Zaleca się unikanie pokarmów i napojów, które mogą dodatkowo podrażniać afty, np. takich jak kwaśne lub pikantne jedzenie. Ważne jest także zachowanie delikatnej i równocześnie starannej higieny jamy ustnej, używając miękkiej szczoteczki do zębów i unikając past zawierających drażniące składniki. W przypadku szczególnie uciążliwych lub nawracających aft zalecany jest kontakt z lekarzem.

Chociaż stres nie jest jedyną przyczyną powstawania aft, liczne badania potwierdzają jego znaczący wpływ na ich częstotliwość występowania. Osłabienie układu odpornościowego, zmiany w codziennych nawykach oraz stylu życia, a także bezpośredni wpływ hormonów stresu na błonę śluzową jamy ustnej są głównymi mechanizmami, które mogą tłumaczyć tę zależność. Efektywna regulacja stresu i dbałość o ogólne zdrowie mogą odgrywać kluczową rolę w zapobieganiu i leczeniu aft. W razie potrzeby wsparciem w tych działaniach może być również stosowanie produktów, takich jak żel na afty Aftident®, który łagodzi objawy i wspiera proces gojenia. Dodatkowo, regularne wizyty u dentysty i odpowiednia dieta mogą pomóc w utrzymaniu zdrowia jamy ustnej, zmniejszając ryzyko powstawania aft. Warto także zwrócić uwagę na prawidłową higienę jamy ustnej, która stanowi podstawę w profilaktyce aft i innych problemów stomatologicznych.