Dlaczego niektóre pory roku sprzyjają powstawaniu aft?

Zmiany pór roku to nie tylko różnice w temperaturze i pogodzie, ale również głębokie zmiany w funkcjonowaniu naszego organizmu. Wahania temperatur, zmieniający się poziom wilgotności oraz różna intensywność światła słonecznego mają istotny wpływ na układ odpornościowy, równowagę hormonalną oraz ogólne samopoczucie. Te czynniki mogą bezpośrednio wpływać na zdrowie jamy ustnej, zwiększając ryzyko powstawania aft. Regularne wizyty u stomatologa oraz stosowanie odpowiednich produktów do pielęgnacji jamy ustnej mogą znacząco pomóc w utrzymaniu jej zdrowia przez cały rok. Warto także znać sposoby radzenia sobie z objawami aft, gdy te się pojawią. Jednym z dostępnych na rynku rozwiązań jest żel na afty Aftident®, który może przynieść ulgę i przyspieszyć proces gojenia.

Zimą ryzyko pojawienia się aft jest często wyższe z kilku powodów. Suche powietrze, które jest charakterystyczne dla tej pory roku, prowadzi do wysuszenia błon śluzowych w jamie ustnej, czyniąc je bardziej podatnymi na drobne urazy. Dodatkowo, centralne ogrzewanie, które jest powszechnie stosowane w mieszkaniach, jeszcze bardziej wysusza powietrze, negatywnie wpływając na stan śluzówek. W zimowych miesiącach wiele osób doświadcza również osłabienia układu immunologicznego. Ma to związek z brakiem słońca, a co za tym idzie – mniejszą produkcją witaminy D, oraz niższą zawartością witamin w diecie. Osłabiony układ odpornościowy nie jest w stanie skutecznie bronić się przed infekcjami, co zwiększa ryzyko powstawania aft.

Zmiana diety zimą to kolejny czynnik ryzyka. W tym okresie spożywamy mniej świeżych owoców i warzyw, a więcej przetworzonych produktów, co może prowadzić do niedoborów witamin, zwłaszcza tych z grupy B, które są niezbędne dla zdrowia błon śluzowych. Dodatkowo, zima często wiąże się z większym stresem – długie noce, krótkie dni oraz niska temperatura mogą wpływać na nasz nastrój. Stres, który osłabia układ odpornościowy, jest jednym z głównych czynników wywołujących afty.

Mimo że wiosna i lato są powszechnie postrzegane jako pory roku sprzyjające zdrowiu, również niosą ze sobą ryzyko powstawania aft. Wiosną, kiedy wiele osób zmaga się z alergiami sezonowymi (takimi jak katar sienny), dochodzi do stanów zapalnych błon śluzowych jamy ustnej, nosa oraz gardła. Kwestia ta w połączeniu z suchością błon śluzowych wywołaną lekami antyalergicznymi może sprzyjać powstawaniu aft. Narażenie na alergeny w okresie wiosennym i częste stosowanie leków może również zaburzać równowagę mikroflory jamy ustnej, co dalej przyczynia się do problemów zdrowotnych.

Latem z kolei nasza ekspozycja na promienie UV znacznie wzrasta. Chociaż światło słoneczne jest kluczowe w produkcji witaminy D, nadmierne jego działanie może paradoksalnie osłabiać układ odpornościowy, zwiększając tym samym ryzyko powstawania aft. W letnie miesiące często zwiększamy też spożycie kwaśnych owoców (np. cytrusów), które mogą dodatkowo podrażniać błony śluzowe jamy ustnej. To wszystko sprawia, że osoby szczególnie wrażliwe na afty mogą doświadczać ich zwiększonego występowania w te cieplejsze miesiące. Podjęcie odpowiednich środków profilaktycznych i dbanie o odpowiednią pielęgnację jamy ustnej może pomóc zminimalizować to sezonowe ryzyko.

Jesień to okres przejściowy między ciepłym latem a chłodną zimą, w którym zwiększa się ryzyko nawrotów infekcji oraz innych problemów zdrowotnych wpływających na jamę ustną. W tym okresie wiele osób boryka się z wirusowymi i bakteryjnymi infekcjami, takimi jak przeziębienia i grypy, które osłabiają układ odpornościowy i tym samym zwiększają ryzyko rozwoju aft. Jesień to również czas, kiedy zmieniamy nasz styl życia – powracamy do intensywniejszej pracy po wakacjach, a codzienne obowiązki stają się bardziej wymagające. To często skutkuje większym stresem, który sprzyja powstawaniu aft. Zmienia się również nasza dieta – spożywamy mniej świeżych warzyw i owoców, a więcej przetworzonej żywności, co może prowadzić do niedoborów witamin (zwłaszcza tych z grupy B i witaminy C).

Chociaż występowanie aft w jamie ustnej może być nieprzewidywalne, istnieją metody, które pomagają zredukować ryzyko ich rozwoju. Różne pory roku wymagają stosowania rozmaitych strategii profilaktycznych. Oto kilka wskazówek, które mogą pomóc zminimalizować ryzyko pojawiania się aft w zależności od sezonu:

• zima – aby uniknąć suchości w jamie ustnej, która sprzyja powstawaniu aft, utrzymuj odpowiednią wilgotność powietrza w pomieszczeniach. Pij dużo wody, regularnie stosuj balsamy nawilżające do ust i nie zapominaj o suplementacji witaminy D. Unikaj jedzenia ostrych, kwaśnych i bardzo gorących potraw, które mogą dodatkowo podrażniać śluzówkę;
• wiosna – w okresie, gdy alergie są najbardziej dokuczliwe, dbaj o dokładną higienę jamy ustnej. Jeśli jesteś alergikiem, unikaj znanych alergenów i regularnie płucz usta wodą lub specjalnymi preparatami nawilżającymi, szczególnie jeśli przyjmujesz leki antyalergiczne;
• lato – w cieplejszych miesiącach ogranicz spożycie cytrusów i innych kwaśnych owoców, które mogą drażnić błonę śluzową jamy ustnej. Natomiast celem ochrony ust przed słońcem używaj balsamów z filtrem UV, co pomoże uniknąć dodatkowego podrażnienia;
• jesień – jesienna dieta powinna być bogata w witaminy i minerały, szczególnie w witaminę C i witaminy z grupy B, które wspomagają układ odpornościowy. Staraj się unikać stresu i dbaj o zdrowy sen, co również przyczynia się do wzmocnienia odporności.

Chociaż powstawanie aft często wiąże się z indywidualnymi predyspozycjami, zmieniające się pory roku mogą znacząco wpływać na ich częstotliwość i nasilenie. Zimą głównymi czynnikami sprzyjającymi pojawieniu się aft są suche powietrze, osłabiony układ odpornościowy oraz zmiany w diecie. Wiosną i latem czynnikiem ryzyka mogą być alergie sezonowe, intensywna ekspozycja na promieniowanie UV, a także nadmierne spożycie kwaśnych owoców, które podrażniają śluzówkę. Z kolei jesień to okres, kiedy afty mogą nawracać z powodu zwiększonej podatności na infekcje oraz zmian w stylu życia i odżywianiu. Świadomość tych sezonowych zależności oraz odpowiednia profilaktyka mogą znacząco zmniejszyć ryzyko wystąpienia tych bolesnych nadżerek, poprawiając tym samym jakość życia i komfort zdrowotny.